Mga Balak nga Bisaya

Na usab na ang panahon, nag ka sayon ang pama-agi sa pag abi-abi pero nag pabalin gahapon hangton ang pamolong nga bisaya. Para ni sa tanang bisaya nga mahiligon ug balak, ug pahinomdom asa ta gakikan aning kalibutana.

INDAY
Leonardo Dioko
1959

Buot ko ikawng hubaron sa mga pulong
Buot kong ng imong mga hiyas hugpongon
Tunawon sa tubig ug imnon.

Inday, ampingi ang imong katam-is.
Itago sa kasing-kasing. Ayaw idayan-dayan.
Ayaw ipasundayag. Kay daghan
Ang mga kawatan sa pagbati,
Daghan ang hakog sa kalipay
Ug buta sa kaanyag.

Inday, buot kong ihalad kanimo
Ang akong paninguha. Buot kong ibaylo
Sa imong garbo ang akong kabuotan.

Ako na, Inday, ang imong kaanyag
Kay akong tunawon sa tasa sa kalipay,
Sagolan sa gugma ug paghalad
Ug isula ko sa tinapay

Source: Panulaang Cebuano, Manila: Ateneo de Manila University Press, 1993.

MGA LUHA SA NAHANAWNG KAGAHAPON
Melchor U. Yburan
1977

Nagkalayo, nagkalayo ang imong bayhon…
Apan nagkaduol, nagkaduol ang mga gutling
Nga nag-uwang sa duha ta ka pagbati
Nga nagbakho sa atong matag kasingkasing;
Diin ang masulob-on tang anino
Nahimong haw-ang sa mawilihong panamilit
Kay ang kamingaw sa atong panagbulag
Nagdugtong man sa mga kasakit
Sa mitaliwang gugma sa atong kabatan-on!

Nagkaduol, nagkaduol ang mga gutling…
Bisan pa sa panaglagyo sa atong mga lakang
Diin ang masakit natong panagkita
Maoy daklit nga pagtago sa atong mga luha;
Ug kita, nahimong imahen sa pagtakuban
Aron paglimod sa matuod nga kahulogan,
Bisan pa sa pahiyom sa atong mga ngabil;
Apan sulod sa nagbakho tang kasingkasing
Nangngutngot ang maidlot nga basuni
Sa nalumpag nga bantayog sa atong panumpa!

Source: Panulaang Cebuano, Manila: Ateneo de Manila University Press, 1993.

NING TINGPAMULAK SA KAHIMATNGON
Jose Lebumfacil Tomarong
1979

Ning tingpamulak sa kahimatngon
Nangatagak ang nagkuma nga mga amorsiko
Sa sidsid sa karaan kong damgo
(Gibilin ko sila diha sa tuyhakaw sa kalimot!)

Ning tingpamulak sa kahimatngon
Ang lunhaw kong mga lakang
Gibuhi sa yamog sa kabuntagon,
Ug sudlon ko na ang lawak nga haw-ang
Sa hiwi nga mga salamin ug manambo…
Moubay king mga mata sa Adlaw nga mopandong
Sa nagahangad nga mga dahon
Aron ang taknaan duphan sa Matuod ng Pahiyom
Sa Katunhayan!

Source: Panulaang Cebuano, Manila: Ateneo de Manila University Press, 1993.

SA BABAYE NGA NAGHUBO DIDTO SA BAYBAYON SA OBONG
Rene Estella Amper
1989

Nahitimbakuwas ang akong panan-aw
Sa kalit nga pagdailos
Sa imong patadyong
Daw ang labtik sa pasol
Tadlas nianang nag-ugdo nga kabilin
Diha sa puti mong dughan.

Kaayong pagkaladlad
Sa duha ka biyoos, nanuyhakaw
Diha sa kabuntagon.
Kaayong ikinto ibabaw sa akong balikhaw!
Kaayong isinggit paghinay!
Kay samtang nagpanglingi ka
Kon wa bay nakaambit sa imong pagpabaya,
Nagbingkil ang mga dahon,
Gitukmod sa lunhaw ang laya
Aron motipon sa yuta;
Nasaag ang huyuhoy,
Miong-ong ang akong mga mata
Ilawom sa gamot sa kahoy;
Midailos pag samot ang patadyong
Napasapasa ang imong kaanindot,
Gisapnay ka sa mga balud,
Gisapupo ka sa tinubdan
Sa kahayag ug anino,
Gitinguha ka sa mga lusay
Aron himoong gapasan
Sa ilang alimungaw,
Gihulad kang way kaindig
Sa mga tinguha sa daman ug damgo,
Ang imong pusod garbo sa Ludabi,
Ang imong kiaykiay lunsayng Sugboanon;
Gipasangil ko sa langit
Ang akong himaya
Kay sa paghagtos sa pasol
Gibinlan mog taga ang akong kasingkasing.

Source: Panulaang Cebuano, Manila: Ateneo de Manila University Press, 1993.